Product Admin Menu

Phóng viên tác nghiệp cùng sự kiện nên thường "chia sẻ" thông tin với nhau.         Ảnh: H.T

       Cách đây không lâu, báo Phụ nữ online (phunuonline.com.vn) có đăng bài viết “Sẽ cấm vĩnh viễn trên toàn quốc Dạ cổ hoài lang (DCHL)?”. Với dấu chấm hỏi ở tiêu đề đã cho thấy đây hoàn toàn là nghi vấn, giả định. Sở dĩ có giả định này là lúc ấy đang “nóng” chuyện các ca khúc sáng tác trước năm 1975 nếu không có chữ ký của tác giả trên bản gốc sẽ bị cấm lưu hành, mà bản DCHL cũng không còn bản gốc có chữ ký của tác giả. Thay vì vào cuộc bằng cách gặp những người liên quan thẩm định lại thông tin để khẳng định “sẽ không có chuyện cấm”, thì một số báo mạng đã dẫn liên kết (link) bài báo này và một vài người trong - ngoài làng báo cũng viết bài tương tự với những tiêu đề như: “DCHL sẽ bị cấm vĩnh viễn trên toàn quốc?”; “DCHL có nguy cơ bị cấm vĩnh viễn?”; “Có thể cấm bài hát DCHL vĩnh viễn”…, khiến người dân Bạc Liêu đứng ngồi không yên trước việc “tài sản văn hóa quý giá” của tỉnh mình có nguy cơ biến mất trong đời sống.

       Vụ việc xảy ra ở thôn Hoành (xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP. Hà Nội) cũng là một trong những “bài học xương máu” về việc ăn theo thông tin. Giữa tháng 4/2017, người dân thôn Hoành phản ứng việc chính quyền Hà Nội thu hồi 46ha đất họ đang canh tác hàng chục năm qua cho Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) tiếp nhận, quản lý, sử dụng và bắt 4 công dân ở đây để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng bằng cách giữ chân 38 cán bộ huyện Mỹ Đức, chiến sĩ công an và cảnh sát cơ động. Ngay lập tức, trên các báo và trang thông tin điện tử tràn ngập các bài viết với nội dung đại loại như: tình hình tại thôn Hoành rất căng thẳng. Người dân đã bắt nhốt, đe dọa sử dụng xăng để đốt số cán bộ bị giữ chân. Người dân cảnh giác cao độ, nhiều chốt chặn đường mới lập, người canh gác được tăng cường. Tư tưởng của những người đang bắt giữ cán bộ bị kích động mạnh, bất cứ hành động nào đều có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của các cán bộ, chiến sĩ công an, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về người…

Nhiều bài báo loan tin "sẽ cấm vĩnh viễn bản Dạ cổ hoài lang?".                Ảnh: H.T

Một trang báo mạng đưa tin về vụ việc xảy ra ở Thôn Hoành (xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP. Hà Nội).                                                                                              Ảnh: H.T

       Thay vì thâm nhập thực tế tìm hiểu gốc rễ sâu xa của vụ việc, cũng như lắng nghe tiếng lòng của “những người trong cuộc”, để từ đó làm cầu nối giúp người dân và chính quyền tìm được tiếng nói chung, thì các nhà báo chỉ đứng “vòng ngoài”, chia sẻ thông tin của nhau, chăm chăm xoáy sâu vào sự hung hãn của người dân trong thôn. Điều này làm người tiếp nhận thông tin hiểu chệch toàn bộ bản chất vấn đề: từ việc người dân muốn lãnh đạo thành phố làm rõ trắng đen ranh giới đâu là đất nông nghiệp - đâu là đất quốc phòng, nhưng lại thành ra là kẻ nổi loạn, chống chính quyền. Từ đó làm cho dư luận xã hội cảm thấy bức xúc trước sự hung hăng của người dân thôn Hoành, chứ không thấy được nỗi thống khổ của họ. Rất may, thời điểm ấy có một nhà báo đã can đảm “dấn thân” vào thôn Hoành để tìm hiểu, phản ánh đúng sự thật. Sau bài báo “Đối thoại ở thôn Hoành” của nhà báo ấy đã tạo ra sự công bằng và cân bằng trong thông tin, giúp người đọc hiểu đúng bản chất sự việc, lấy lại niềm tin của người dân thôn Hoành với báo chí.

       Tôi chỉ xin nhắc lại 2 câu chuyện gần đây để thấy hiện tượng ăn theo thông tin gây tai hại như thế nào. Hiện tượng này không chỉ gây ra hiểu lầm không đáng có (như các bài viết sẽ cấm vĩnh viễn bản DCHL), hay phản ánh sai bản chất của sự việc (như một vài bài báo về thôn Hoành), mà quan trọng hơn là tạo ra khe hở để các thế lực thù địch “thừa nước đục” làm méo mó hình ảnh của Đảng, chính quyền và nhân dân ta.

       Báo chí cách mạng nói chung, những người làm báo nói riêng nên biết rằng, đa số công chúng đều tin báo chí một cách vô điều kiện. Bởi vậy, phải ý thức được sức nặng lời nói của mình. Trên thực tế, “cái sai mà sai hoài cũng sẽ thành… đúng”, một bài báo có thể chưa làm người ta tin, nhưng hàng chục bài viết, hàng chục tờ báo cùng đăng tải thì dù là thông tin bịa, không đúng sự thật, người ta dần sẽ tin. Trong môi trường truyền thông như hiện nay, các nhà báo cần ý thức lựa chọn thông tin, thông tin có định hướng, có trách nhiệm, có kiểm chứng, xác minh để dẫn đường dư luận, tránh vì sự cẩu thả của mình mà gây nhiễu loạn thông tin, bất an cho xã hội và thậm chí vô tình “nối giáo” cho những kẻ đi ngược lại lợi ích của chế độ, chính phủ và dân tộc!

Cẩm Huyền

(Theo nguồn Đặc san Nhà báo & Nghề báo)